ΑΠΟΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ: Εισαγωγή
Η απόλυση αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, καθώς συνεπάγεται τη λήξη της επαγγελματικής τους σχέσης με τον εργοδότη. Η κατανόηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν τη διαδικασία είναι ουσιώδης, ειδικά για τους νέους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η απόλυση μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με προειδοποίηση είτε χωρίς. Ο υπολογισμός της αποζημίωσης βασίζεται στη διάρκεια της υπηρεσίας του εργαζομένου στον ίδιο εργοδότη. Σε αυτό το άρθρο, θα απαντήσουμε σε σημαντικά ερωτήματα όπως τι συμβαίνει με την απόλυση χωρίς υπογραφή εργαζομένου, τι δικαιούσαι αν απολυθείς, τι ισχύει στην απόλυση εργαζομένου με σύμβαση αορίστου χρόνου και πολλά άλλα. Ας ξεκινήσουμε!
ΑΠΟΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ – Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Η απόλυση στον ιδιωτικό τομέα διέπεται από συγκεκριμένες νομικές διατάξεις που καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο του εργοδότη όσο και του εργαζομένου. Η κατανόηση αυτών των διατάξεων είναι απαραίτητη για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Διαδικασία Απόλυσης:
Η απόλυση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ή χωρίς προειδοποίηση. Σε περίπτωση προειδοποίησης, ο εργοδότης οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τον εργαζόμενο εντός των προβλεπόμενων χρονικών πλαισίων, τα οποία καθορίζονται από τη διάρκεια της υπηρεσίας του εργαζομένου. Για παράδειγμα, για υπηρεσία από 10 έως 15 έτη, απαιτείται προειδοποίηση τεσσάρων μηνών πριν την απόλυση.
Αποζημίωση Απόλυσης:
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο υπολογισμός της αποζημίωσης γίνεται ως εξής:
- Για υπηρεσία από 1 έως 4 έτη: 2 μηνιαίοι μισθοί.
- Για υπηρεσία από 4 έως 6 έτη: 3 μηνιαίοι μισθοί.
- Για υπηρεσία από 6 έως 8 έτη: 4 μηνιαίοι μισθοί.
- Για υπηρεσία από 8 έως 10 έτη: 5 μηνιαίοι μισθοί.
- Για υπηρεσία από 10 έτη και άνω: 6 μηνιαίοι μισθοί, με προσαύξηση ενός μηνιαίου μισθού για κάθε επιπλέον έτος υπηρεσίας, έως ανώτατο όριο τους 12 μηνιαίους μισθούς.
Καταβολή Αποζημίωσης:
Η καταβολή της αποζημίωσης πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα με την έγγραφη καταγγελία της σύμβασης. Σε περίπτωση προειδοποίησης, η αποζημίωση καταβάλλεται κατά τη λήξη του χρόνου προειδοποίησης. Εάν το ποσό της αποζημίωσης υπερβαίνει τις αποδοχές δύο μηνών, ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει το ποσό σε δόσεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΤΙ ΔΙΚΑΙΟΥΜΑΙ
Η απόλυση ενός εργαζομένου στον ιδιωτικό τομέα συνοδεύεται από συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις, τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι δικαιούστε σε περίπτωση που βρεθείτε σε αυτή τη θέση, ώστε να μπορέσετε να διασφαλίσετε τα συμφέροντά σας.
Δικαίωμα 1 - σε Αποζημίωση Απόλυσης
Το βασικότερο δικαίωμα ενός εργαζομένου που απολύεται είναι η αποζημίωση απόλυσης. Το αν και πόση αποζημίωση δικαιούστε εξαρτάται από το είδος της σύμβασής σας, τη διάρκεια της απασχόλησής σας και αν η απόλυση έγινε με ή χωρίς προειδοποίηση.
- Εργαζόμενοι με σύμβαση αορίστου χρόνου δικαιούνται αποζημίωση εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον ένα έτος συνεχούς εργασίας στον ίδιο εργοδότη. Το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τη διάρκεια της υπηρεσίας τους.
- Εργαζόμενοι με σύμβαση ορισμένου χρόνου δεν δικαιούνται αποζημίωση εκτός εάν η απόλυση γίνει πριν τη λήξη της σύμβασης χωρίς σοβαρό λόγο.
Δικαίωμα 2 - Προειδοποίηση ή Άμεση Απόλυση
- Αν ο εργοδότης σας σας απολύσει χωρίς προειδοποίηση, υποχρεούται να σας καταβάλει ολόκληρη την αποζημίωση που δικαιούστε.
- Αν η απόλυση γίνει με προειδοποίηση, τότε η αποζημίωση μειώνεται στο 50%, ανάλογα με τον χρόνο προειδοποίησης.
Δικαίωμα 3 - Άμεση Καταβολή της Αποζημίωσης
Ο εργοδότης σας υποχρεούται να σας καταβάλει την αποζημίωση την ίδια στιγμή που σας ανακοινώνει την απόλυση. Εάν το ποσό είναι μεγάλο, μπορεί να καταβληθεί σε δόσεις, αλλά μόνο εφόσον συμφωνηθεί μεταξύ των δύο μερών.
Δικαίωμα 4 - Άδεια και Μη Καταβληθέντες Μισθοί
Εάν κατά την απόλυσή σας δεν έχετε λάβει όλη την ετήσια άδειά σας, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να σας πληρώσει το αντίστοιχο ποσό. Το ίδιο ισχύει για τυχόν δεδουλευμένες αποδοχές, υπερωρίες και επιδόματα.
Δικαίωμα 5 - Αποζημίωση από τον ΟΑΕΔ
Σε περίπτωση απόλυσης, μπορείτε να κάνετε αίτηση για επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, αρκεί να έχετε συμπληρώσει τον απαιτούμενο αριθμό ενσήμων. Το ύψος του επιδόματος και η διάρκειά του εξαρτώνται από το διάστημα της απασχόλησής σας και τις εισφορές σας.
Δικαίωμα 6 - Έγγραφη Ανακοίνωση της Απόλυσης
Η καταγγελία της σύμβασης από τον εργοδότη πρέπει να γίνει γραπτώς. Αν δεν υπάρχει έγγραφο απόλυσης, η απόλυση θεωρείται άκυρη και μπορείτε να διεκδικήσετε την επαναπρόσληψή σας ή αποζημίωση μέσω δικαστικής οδού.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ – Τι συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση;
Η απόλυση ενός εργαζομένου πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες, προκειμένου να θεωρείται έγκυρη. Ένα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει είναι τι συμβαίνει όταν ο εργαζόμενος δεν υπογράφει την καταγγελία της σύμβασης εργασίας. Μπορεί ο εργοδότης να προχωρήσει στην απόλυση χωρίς τη συναίνεσή του;
1. Είναι υποχρεωτική η υπογραφή του εργαζομένου;
Η υπογραφή του εργαζομένου στην καταγγελία της σύμβασης δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι έγκυρη η απόλυση. Ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να απολύσει έναν εργαζόμενο χωρίς τη συγκατάθεσή του, εφόσον τηρούνται οι νομικές προϋποθέσεις.
2. Πότε η απόλυση είναι έγκυρη χωρίς υπογραφή;
Για να είναι έγκυρη η απόλυση, ο εργοδότης πρέπει:
- Να παραδώσει εγγράφως την καταγγελία της σύμβασης στον εργαζόμενο.
- Να καταβάλει την αποζημίωση (εφόσον προβλέπεται).
- Να καταχωρίσει την απόλυση στο πληροφοριακό σύστημα “ΕΡΓΑΝΗ” εντός 8 ημερών.
Αν ο εργαζόμενος αρνηθεί να υπογράψει, η απόλυση εξακολουθεί να ισχύει, αρκεί ο εργοδότης να τηρήσει όλα τα νόμιμα βήματα.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ – ΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Η απόλυση εργαζομένου με σύμβαση αορίστου χρόνου είναι μια διαδικασία που διέπεται από συγκεκριμένους νομικούς κανόνες. Επειδή η σύμβαση αορίστου χρόνου δεν έχει προκαθορισμένη ημερομηνία λήξης, η καταγγελία της από τον εργοδότη πρέπει να γίνει σύμφωνα με τη νομοθεσία, ώστε να είναι έγκυρη.
1. Τρόποι λύσης σύμβασης αορίστου χρόνου
Η λύση της σύμβασης αορίστου χρόνου μπορεί να γίνει με δύο βασικούς τρόπους:
- Με καταγγελία από τον εργαζόμενο (παραίτηση): Σε αυτή την περίπτωση, ο εργαζόμενος οφείλει να ενημερώσει τον εργοδότη του και δεν δικαιούται αποζημίωση.
- Με καταγγελία από τον εργοδότη (απόλυση): Ο εργοδότης μπορεί να λύσει τη σύμβαση, αρκεί να τηρήσει τις νόμιμες διαδικασίες απόλυσης.
2. Υποχρεώσεις εργοδότη σε περίπτωση απόλυσης
Εάν ένας εργοδότης αποφασίσει να απολύσει έναν εργαζόμενο με σύμβαση αορίστου χρόνου, οφείλει να:
- Παρέχει την καταγγελία γραπτώς.
- Καταχωρίσει την απόλυση στο σύστημα “ΕΡΓΑΝΗ” εντός 8 ημερών.
- Καταβάλει την αποζημίωση απόλυσης, εφόσον αυτή προβλέπεται.
3. Αποζημίωση απόλυσης
Το αν ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση και το ποσό που θα λάβει εξαρτάται από το αν η απόλυση έγινε με ή χωρίς προειδοποίηση:
- Χωρίς προειδοποίηση: Ο εργαζόμενος λαμβάνει το σύνολο της αποζημίωσης.
- Με προειδοποίηση: Ο εργαζόμενος λαμβάνει το 50% της αποζημίωσης, ανάλογα με τον χρόνο προειδοποίησης.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ – Τι ισχύει;
Η απόλυση χωρίς προειδοποίηση είναι μία από τις βασικές κατηγορίες καταγγελίας σύμβασης εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση, ο εργοδότης αποφασίζει να λήξει άμεσα τη συνεργασία με τον εργαζόμενο, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση. Αυτό έχει σημαντικές συνέπειες τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο, ειδικά όσον αφορά την αποζημίωση.
1. Είναι νόμιμη η απόλυση χωρίς προειδοποίηση;
Ναι, η απόλυση χωρίς προειδοποίηση είναι νόμιμη, αρκεί να πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει η εργατική νομοθεσία. Ο εργοδότης δεν είναι υποχρεωμένος να δώσει εξηγήσεις για την απόλυση, εκτός αν πρόκειται για καταχρηστική ή παράνομη απόλυση.
2. Δικαιούται ο εργαζόμενος αποζημίωση;
Όταν ένας εργαζόμενος απολύεται χωρίς προειδοποίηση, δικαιούται το πλήρες ποσό της αποζημίωσης απόλυσης, σύμφωνα με τον χρόνο εργασίας του. Το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τη διάρκεια της εργασιακής σχέσης και τον τελευταίο μεικτό μισθό του εργαζομένου.
3. Πότε μπορεί να γίνει απόλυση χωρίς αποζημίωση;
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απόλυση χωρίς προειδοποίηση δεν συνοδεύεται από αποζημίωση, όπως όταν ο εργαζόμενος απολύεται για σπουδαίο λόγο, π.χ.:
- Διάπραξη σοβαρού πειθαρχικού παραπτώματος.
- Παραβίαση εργασιακών κανόνων ή εμπιστευτικότητας.
- Εγκληματική ενέργεια στον χώρο εργασίας.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΜΕ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ – Τι ισχύει;
Η απόλυση με προειδοποίηση αποτελεί μία διαδικασία κατά την οποία ο εργοδότης ενημερώνει τον εργαζόμενο εκ των προτέρων για τη λήξη της σύμβασής του. Αυτό δίνει στον εργαζόμενο χρόνο να προετοιμαστεί και επηρεάζει το ποσό της αποζημίωσης που δικαιούται.
1. Τι σημαίνει απόλυση με προειδοποίηση;
Όταν ένας εργαζόμενος απολύεται με προειδοποίηση, ο εργοδότης τον ενημερώνει γραπτώς κάποιο διάστημα πριν την απομάκρυνσή του από την εργασία. Αυτό το διάστημα εξαρτάται από τη συνολική διάρκεια της εργασιακής σχέσης. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ο χρόνος προειδοποίησης είναι:
- 1 μήνας για υπηρεσία από 1 έως 4 χρόνια.
- 2 μήνες για υπηρεσία από 4 έως 6 χρόνια.
- 3 μήνες για υπηρεσία από 6 έως 8 χρόνια.
- 4 μήνες για υπηρεσία άνω των 8 ετών.
2. Μπορεί ο εργαζόμενος να αποχωρήσει νωρίτερα;
Ναι, αν ο εργαζόμενος βρει νέα δουλειά, μπορεί να ζητήσει να αποχωρήσει πριν τη λήξη της προειδοποίησης. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση δεν λαμβάνει αποζημίωση.
3. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προειδοποίησης
- Για τον εργαζόμενο: Έχει χρόνο να αναζητήσει νέα εργασία και να οργανώσει την επόμενη επαγγελματική του κίνηση.
- Για τον εργοδότη: Μπορεί να προγραμματίσει την αντικατάσταση του εργαζομένου χωρίς να διαταραχθεί η λειτουργία της επιχείρησης.
- Μειονεκτήματα: Ο εργαζόμενος λαμβάνει μειωμένη αποζημίωση σε σχέση με την απόλυση χωρίς προειδοποίηση.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ – Πότε γίνεται;
Οι κύριες περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να απολυθεί ένας εργαζόμενος χωρίς αποζημίωση περιλαμβάνουν:
Βαριά παράβαση καθηκόντων:
Όταν ο εργαζόμενος παραβιάζει σοβαρά τους όρους της σύμβασής του, όπως:
- Κλοπή ή απάτη σε βάρος του εργοδότη.
- Βία ή ανάρμοστη συμπεριφορά στο χώρο εργασίας.
- Χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εργασίας.
- Παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου.
Αδικαιολόγητες απουσίες:
Εάν ο εργαζόμενος απουσιάζει αδικαιολόγητα για μεγάλο χρονικό διάστημα από την εργασία του, ο εργοδότης μπορεί να θεωρήσει ότι εγκατέλειψε τη θέση του και να προχωρήσει σε απόλυση χωρίς αποζημίωση.
Σοβαρή παράβαση κανονισμών:
Αν ο εργαζόμενος δεν τηρεί τα μέτρα ασφαλείας, θέτει σε κίνδυνο συναδέλφους του ή προκαλεί ζημιά στην επιχείρηση, ο εργοδότης έχει δικαίωμα να τον απολύσει χωρίς αποζημίωση.
Ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν;
Η απόλυση χωρίς αποζημίωση δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετα. Αν ο εργοδότης δεν ακολουθήσει αυτές τις διαδικασίες, ο εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει αποζημίωση ή ακόμα και την ακύρωση της απόλυσης μέσω νομικής οδού. Ο εργοδότης οφείλει να:
- Παρουσιάσει αποδείξεις για το παράπτωμα του εργαζομένου.
- Τεκμηριώσει την απόφαση με βάση την εργατική νομοθεσία.
- Ενημερώσει εγγράφως τον εργαζόμενο για την απόλυσή του.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙΣ ΑΠΟΛΥΣΗ – ΣΙΩΠΗΛΗ ΑΠΟΛΥΣΗ
Πώς μπορεί ένας εργαζόμενος να προκαλέσει την απόλυσή του;
Σε κάποιες περιπτώσεις, ένας εργαζόμενος μπορεί να επιθυμεί την απόλυση με αποζημίωση ή για να λάβει το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Αντί να παραιτηθεί, μπορεί να ακολουθήσει κάποιες στρατηγικές που αυξάνουν την πιθανότητα να τον απολύσει ο εργοδότης:
- Μείωση παραγωγικότητας: Μείωση του ρυθμού εργασίας, χωρίς όμως να παραβιάζει υποχρεώσεις.
- Αντίσταση σε υπερωρίες: Άρνηση να δουλέψει πέρα από το προβλεπόμενο ωράριο.
- Απαίτηση των νομικών δικαιωμάτων: Ζήτηση αυξήσεων, αδειών ή επιδομάτων που δικαιούται.
- Επισημάνσεις εργασιακών παραβάσεων: Αναφορά εργοδοτικών παραβάσεων στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Προσοχή! Ο εργαζόμενος δεν πρέπει να προχωρήσει σε ακραίες ενέργειες (π.χ. απρεπή συμπεριφορά ή αδικαιολόγητες απουσίες), καθώς μπορεί να απολυθεί χωρίς αποζημίωση.
Τι είναι η σιωπηλή απόλυση;
Η σιωπηλή απόλυση (quiet firing) είναι ένα φαινόμενο που έχει αρχίσει να συζητιέται όλο και περισσότερο στον εργασιακό χώρο. Πρόκειται για μία έμμεση στρατηγική που ακολουθούν ορισμένοι εργοδότες προκειμένου να αναγκάσουν έναν εργαζόμενο να αποχωρήσει χωρίς να του καταβάλουν αποζημίωση απόλυσης.
ΔΕΝ ΜΟΥ ΚΑΝΕΙ ΑΠΟΛΥΣΗ – Τι πρέπει να ξέρετε;
Εάν ένας εργαζόμενος θέλει να απολυθεί αλλά ο εργοδότης αρνείται, μπορεί να ακολουθήσει κάποιες στρατηγικές:
- Διεκδίκηση των εργασιακών δικαιωμάτων: Ζητώντας άδειες, αυξήσεις ή καλύτερες συνθήκες εργασίας, ο εργοδότης μπορεί να προτιμήσει να προχωρήσει σε απόλυση.
- Καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας: Αν υπάρχουν παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων, μια καταγγελία μπορεί να πιέσει την εταιρεία.
- Αντίσταση σε παράνομες πρακτικές: Άρνηση υπερωριών χωρίς πληρωμή ή εκτέλεση καθηκόντων εκτός σύμβασης μπορεί να ενοχλήσει τον εργοδότη.
- Ανοιχτή συζήτηση με τον εργοδότη: Μερικές φορές, μια ειλικρινής κουβέντα μπορεί να βοηθήσει να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Εξασφάλισε μια θέση εργασίας σε κορυφαίες εταιρείες !
Η διαδικασία εύρεσης εργασίας είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική και δύσκολη. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακριβώς τι χρειάζεται ώστε να εισαχθείς στις κορυφαίες εταιρείες (ελεγκτικές, audit, consulting, finance, strategy, technology, engineering, marketing, psychology, HR κλπ.), στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ!
Η υποστήριξή μας περιλαμβάνει:
1. Συνεχείς συναντήσεις μέσω Zoom και Google Meet, με τον Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού
2. Επαγγελματικός Προσανατολισμός και επιλογή των κατάλληλων εταιρειών
3. Δημιουργία Βιογραφικού
4. Συγγραφή Συνοδευτικής Επιστολής / Cover Letter
5. Προετοιμασία για συνέντευξη στα Ελληνικά ή στα Αγγλικά
6. Υλικό και ασκήσεις προετοιμασίας για τα tests / assessment centers / case studies
7. Πλήρης υποστήριξη για τη συμπλήρωση και την υποβολή των αιτήσεων στις εταιρείες
8. Υποστήριξη μετά την αίτηση μέχρι να γίνεις δεκτός στη θέση εργασίας που επιθυμείς
